علم و فرهنگ: تأملی بر مهم ترین تحلیل های فرهنگی در جامعه شناسی علم و فناوری

Authors

علی ربانی

زهرا ماهر

abstract

در گذشته اکثر جامعه شناسان علم و فناوری، تلاش های اندکی برای وارد شدن به حوزه رسمی جامعه شناسی فرهنگ انجام داده و حتی در برابر تحلیل های فرهنگی مقاومت می کردند. جامعه شناسان فرهنگ نیز در زمینه فرایند تولید علم و فناوری، تحلیل های ناچیزی ارائه می دادند. این در حالی است که ویژگی عمده جامعه شناسی معرفت و علم جدید تأکید بر فرهنگ و تحلیل فرهنگی در مطالعات علم و فناوری است.در این مقاله به بررسی روندی می پردازیم که جامعه شناسان علم و فناوری در آن تحلیل های فرهنگی خود را ارائه داده اند. حرکت های اخیر برای گسترش قلمرو نظری جامعه شناسی علم و فناوری فراتر از نهادهای رسمی علمی، امکانات و فرصت های جدیدی برای جامعه شناسی فرهنگ ایجاد کرده و در حقیقت موجب توجه مضاعف به جایگاه فرهنگ در مطالعات علم و فناوری شده است. برخی از مهم ترین این تلاش ها عبارتند از: مطالعات مربوط به «فرهنگ مادی، شهروندی علمی، کلان معرفتی ها (فرهنگ در جامعه دانایی) و معرفت شناسی های مدنی».

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعات علم و فناوری:مروری بر زمینه های جامعه شناسی فناوری

Referring to the importance and nature of technology and its relations with science, this paper reviews sociological theories of technology. To this end, two paradigms namely, Technological Determinism and Social, Economic and Political Determinism of Technology are critically analyzed. Later, three outstanding approaches to Social, Economic and Political Determinism of Technology, i.e. Constru...

full text

مهندسی فرهنگی علم و فناوری

در «مهندسی فرهنگی علم» به انسجام بخشی و تحول‌آفرینی با رویکرد فرهنگی توجه شده است. برای این منظور نخست «معنا و ضرورت مهندسی فرهنگی علم» بررسی شد، طراحی هندسه علم از زاویه فرهنگی در جهت فرهنگ غنی اسلامی و جهت یافتن علم در خدمت تعالی (توسعه اسلامی) ضروری است. در گام دوم الگویی برای مهندسی فرهنگی علم طراحی شد که شامل ارکان (تولید، عرضه، بهره‌وری)، سطوح (مبانی، روش‌ها، نظریه‌ها) و آثار (فرهنگ‌فرهن...

full text

دریچه ای به روز جامعه شناسی فناوری - مروری بر مطالعات اجتماعی علم و فناوری

جامعه شناسی درباره فناوری چه می تواند بگوید؟ از زمان شکل گیری جامعه شناسی و به ویژه از زمان به وجود آمدن شاخه جامعه شناسی معرفت تا چند دهه پیش، همه صورت های معرفت بشری در قلمرو تحلیل جامعه شناسی تعریف می شد به جز 2 قلمرو علوم طبیعی و فناوری. به بیان دقیق تر، در حالی که همه حوزه های معرفتی بشری، از جمله باورها، اسطوره ها و نهادهای اجتماعی بشری، از هر جهت مورد تحلیل جامعه شناختی قرار می گرفت و فر...

full text

تأملی بر کاربرد روش تحلیل گفتمان در پژوهش‌های علم اطلاعات و دانش شناسی

هدف: مقاله حاضر به معرفی روش تحلیل گفتمان، اهداف و چگونگی کاربرد آن، به عنوان یکی از روش‌های تحقیق کیفی پرداخته و با توجه به اینکه روش تحلیل گفتمان، توانسته است در رشته‌های مختلف علوم انسانی و اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد، در مقاله حاضر به چگونگی کاربرد تحلیل گفتمان در پژوهش‌های کتابداری نیز پرداخته شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع مروری بوده و با استفاده از بررسی متون مرتبط با موضوع مق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران

Publisher: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

ISSN

volume 5

issue 17 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023